Dzisiaj jest: Wtorek, 19 marca 2024 r. |  Godzina: 11:03 | 


Czechy: Słowacja: Dolny Śląsk:
Góry: Pozostałe:


Strona przetestowana w rozdzielczościach od 1024x768 do 4K. Na przeglądarkach takich jak Firefox, Opera, Google Chrome

Kodowanie znaków:
UTF-8

Twoje IP:
3.85.63.190





Kościół Pokoju w Jaworze

KOŚCIÓŁ POKOJU W JAWORZE

Historia Kościoła Pokoju rozpoczęła się wraz z zakończeniem Wojny Trzydziestoletniej (1618-1648). W zawartym 24 października 1648 roku Pokoju Westfalskim, podtrzymującym zasadę cuius regio eius religio, Szwedzi jako opiekunowie protestantów skłonili habsburskiego cesarza do przyznania śląskim luteranom prawa wybudowania w zależnych bezpośrednio od monarchy księstwach trzech kościołów. Jako że ich powstanie wiąże się z tym historycznym faktem, nazwano je "Kościołami Pokoju". Z trzech zbudowanych wówczas świątyń zachowały się dwie: w Jaworze i Świdnicy. Kościół w Głogowie nie istnieje od XVIII wieku.

Zgoda cesarska obwarowana była wszakże wieloma warunkami. Nowe świątynie musiały być usytuowane w odległości strzału armatniego od murów miejskich, ich wygląd nie mógł przypominać dotychczas stawianych kościołów. Ponadto nie mogły posiadać wież, a podstawą ich konstrukcji nie mogły być ani cegła ani kamień.

Uroczysta inauguracja budowy jaworskiej świątyni odbyła się 26 września 1652 roku. Przewodzili jej namiestnik prowincji Otto hrabia von Nostiz oraz generał Montewerques. Wytyczenia miejsca pod fundamenty dokonali pułkownik Feunde, kapitan Meier oraz inżynier von Engel. Ponieważ wycieńczone wojną mieszczaństwo nie było w stanie samo ponieść kosztów budowy, wysłano do protestanckich krajów północy trzech emisariuszy z prośbą o pomoc. Powrócili po dwóch latach z kwotą 4600 talarów.

Kamień węgielny pod budowę kościoła położono 24 kwietnia 1654 roku. Projektantem kościoła i kierownikiem prac był wrocławski architekt Albrecht von Söebisch. Jego pomocnikiem był jaworski majster ciesielski Andreas Gamper. Dnia 30 września 1655 r. budowla była gotowa w stanie surowym. Poświęcenie kościoła odbyło się w 4. niedzielę Adwentu tegoż roku. Jako pierwszy duszpasterstwo nowego kościoła objął Christian Hoppe.

Kościół został wzniesiony w oparciu o konstrukcję ryglową. Drewniany szkielet wypełnia zaprawa ze słomy, gliny i kawałków desek a dach kryty jest gontami. Świątynia jest budowla trójnawową, typu bazylikowego. Nawa główna (wys. 16m, dł. 44m, szer. 14 m) przykryta jest stropem kasetonowym, zdobionym ornamentem roślinnym. Wnętrze nawy głównej obiegają cztery piętra drewnianych empor. Jako pierwsze wykonano piętra drugie i czwarte. W połowie XVIII w. dobudowano pierwsze i trzecie. Frontony lóż drugiej empory przedstawiają w obrazach 72 sceny nowotestamentowe z odpowiednimi sentencjami, a czwartej 71 scen starotestamentowych. Piętra pierwsze i trzecie zdobią wizerunki herbów, a także rodowych siedzib szlacheckich (np. zamek rodziny von Schweinichen w Świnach). Szlacheckie godła w Kościele Pokoju stanowią swoistą księgę historii ziemi jaworskiej, pamiątkę po tak zasłużonych rodzinach jak von Schweinitz, von Hochberg, von Reibnitz, von Zedlitz i wielu innych. Twórcą większości malowideł na emporach był malarz Georg Flegel z Kowar.

Jednym z najpiękniejszych elementów kościoła jest pochodząca z 1670 r. barokowa ambona, dzieło Mathäusa Knote z Legnicy. Nadano jej formę kielichowego kosza, zdobionego figurami czterech ewangelistów. Godna uwagi jest także drewniana chrzcielnica z 1656 r. oraz konfesjonały: trzy pochodzą z roku 1683 a czwarty jest nieco późniejszej daty. Wewnątrz kościoła zachowało się wiele barokowych i rokokowych ław, krzeseł i taboretów.

Organy zbudowane przez wrocławskiego organmistrza Andreasa Lummerta pochodzą z 1855 r. W roku 1896 rozbudował je do trzech manuałów Heinrich Schlag.

Wieża Kościoła Pokoju została wzniesiona dopiero w 1707 r. na mocy postanowień tzw. Traktatu Altransztackiego. Jej dolna kondygnacja mieści obecnie główne wejście do świątyni. Górną część, nakrytą barokowym hełmem, zajmuje dzwonnica. Mieszczą się w niej trzy dzwony wykonane w 1708 r. przez Christiana Demningera z Legnicy.

Na terenie obecnego parku wokół kościoła pierwotnie znajdował się cmentarz ewangelicki. Zlikwidowano go w grudniu 1972 r. Jedyną pamiątką po nim są wmurowane w ściany świątyni renesansowe i barokowe, wspaniale zdobione epitafia. Wśród budynków otaczających kościół na szczególną uwagę zasługuje barokowy budynek o konstrukcji szachulcowej zamieszkiwany obecnie przez pastora.

Kościół jest cudownym przykładem i świadectwem tego, co może zdziałać Bóg przez ludzkie ręce. Jest zabytkiem architektury protestanckiej wysokiej wartości artystycznej i historycznej.

Parafia Ewangelicko-Augsburska w Jaworze
Park Pokoju 2 59- 400 Jawor
Tel./Fax.: 076 870 32 73
Tel.: 076 870 51 45
Zwiedzanie Kościoła Pokoju:
Marzec-październik godz. 10.00-13.00 i 14.00-17.00

Źródło: http://www.luteranie.pl,tekst: ks. Roman Kluz, Piotr Pacak



Google
 







Design & powered by Szarafin ©2005-2024 | All rights reserved! | On-line:8 | do góry^